Lekker schelden in Italië: de ballen

Ik heb al veel Italiaanse scheldwoorden besproken, maar een heel belangrijk woord heb ik nog niet genoemd en dat is het Italiaanse woord voor ballen: palle. Op zich is het woord palla, bal, een heel normaal woord, maar zodra je het in het meervoud zet, heb je een grote kans dat het eerder om het mannelijke lichaamsdeel gaat dan om sportattributen.

De Brits-Italiaanse komiek John Peter Sloan vindt palle zelfs zo’n belangrijk Italiaans woord dat hij er een sketch aan wijdt in zijn comedyshow I am not a Penguin. Het is een van zijn lievelingswoorden en ook al is de rest van de show in het Italiaans, vanaf 5:05 gaat hij in het Engels aan zijn broer uitleggen wat palle nou precies betekent. Het woord komt extreem vaak voor in het Italiaans en het kan op heel veel verschillende manieren gebruikt worden, maar geen zorgen, John Peter heeft er (vanaf 5:55) een overzichtelijk systeem van gemaakt voor ons.

Oké, dus het eerste advies is om niet op iemands ballen te gaan staan. Want als iemand tegen je zegt ‘Mi stai sulle palle’, dan werk je iemand op de zenuwen. Als er iemand tussen je ballen zit (tra le palle), dan zit diegene je de hele tijd te pushen. Als je dat zat bent en die persoon is iemand die je goed kent, dan kun je diegene waarschuwen met ‘fuori dalle palle’, weg uit m’n ballen, wegwezen! Probeer dit laatste alleen niet bij je baas. Je mag rustig tegen je collega’s zeggen dat je baas op je ballen staat of tussen je ballen zit, maar daar ligt de grens.

Dacht je dat het al erg was om op iemands ballen te staan of tussen iemands ballen te zitten? Het wordt nog veel erger. Als je het echt bont maakt, dan draai je iemands ballen rond. ‘Girare le palle’ betekent dat je iemand echt tot het uiterste drijft en dat je diegene helemaal gek maakt. En dan is de grens bereikt. John Peter zei het al, ‘hai rotto le palle’, je hebt de ballen gebroken. Nu ben je echt te ver gegaan en heb je iemand helemaal over de pis geholpen. Dan is het aan en krijg je echt problemen. Zorg maar dat het nooit zo ver hoeft te komen.

Nu je dit allemaal weet, ben je al een heel eind in het systeem van de Italiaanse ballen. Twee belangrijke uitdrukkingen moet je nog weten en dat is ten eerste ‘Che palle!’, wat een ballen! Dit is een redelijk nette uitdrukking om te zeggen dat je ergens van baalt, bijvoorbeeld als je je net gezette espresso omgooit of de bus hebt gemist. Je zou het misschien kunnen vertalen met ‘verdorie’, niet te grof, maar ook niet te braaf. De brave reactie in deze situaties is natuurlijk ‘cavoli’, potjandosie (maar letterlijk: ‘kolen’). De tweede uitdrukking die nogal vaak voorkomt is ‘non avere le palle per …’, eigenlijk net als in het Nederlands: de ballen niet hebben om …, dus iets niet durven.

Al deze uitdrukkingen kun je nog een stuk grover maken door palle te vervangen door coglioni, kloten. Dit wordt ook veel en graag gedaan. Maar je kunt de uitdrukking ‘rompere le palle’ ook weer een stuk braver maken door palle te vervangen door scatole. In plaats van de ballen heb je dan de kisten gebroken. Ook niet leuk van je, maar een stuk minder erg dan de ballen.

Als laatste wil ik nog even opmerkingen dat vrouwen deze uitdrukkingen net zo vaak gebruiken als mannen, dus maak je geen zorgen: ook zonder ballen kun je rustig zeggen dat iemand je ballen gebroken heeft.

Zo, nu ben je een expert als het gaat om Italiaanse ballen. Ik hoop dat je er veel aan zal hebben en dat je deze kennis goed kunt gebruiken in het zwembad aan het Gardameer. Mocht je nog een andere schitterende Italiaanse uitdrukking kennen die in dit rijtje niet mag ontbreken, laat het me weten! Dan voeg ik hem toe.