Het S-cianco toernooi van vorig jaar in Verona (© Pantheon Verona Network)
Wat zijn die nou aan het doen? Midden op straat zagen we twee groepen mannen, waarvan er één met een stokje in zijn hand een steen stond te verdedigen en de andere met een soort dennenappel op de steen probeerden te bowlen. Het leek een beetje op cricket zonder het heen en weer rennen, maar we zijn er toen niet achter gekomen hoe het heette. Maar afgelopen weekend maakten we een wandelingetje over de berg bij Castel San Pietro en daar zagen we het weer! Nu met een bordje erbij: 16e s-cianco kampioenschap van de provincie Verona.
S-cianco (spreek uit: ss-tsjanko), had jij er wel eens van gehoord? Het is een traditionele sport in Verona, maar ook in andere delen van Italië, waar het over het algemeen lippa wordt genoemd. Het spel heeft natuurlijk ook nog allerlei verschillende namen in de verschillende dialecten, zoals rella in Milaan, nizza in Rome, mazza of pivezo in Napels, ciaramela in Pavia en nog veel meer. In Azië kennen ze een vergelijkbaar spel dat ‘Gillidanda’ heet en dat in het Engels ‘tipcat’ wordt genoemd. Ondanks al die namen en het feit dat het spel in 2003 zelfs tot immaterieel werelderfgoed is verklaard door UNESCO, had ik er nog nooit van gehoord.
Ook al is het hier misschien niet zo populair als voetbal (de clubs Hellas Verona en Chievo Verona worden hier heel serieus gesupport, onder andere door onze buurman), maar er deden wel 18 teams mee aan het kampioenschap s-cianco dit jaar, dus dat was niet niks. De naam van de sport is trouwens afgeleid van de naam van de 'bal', die een beetje de vorm heeft van een dennenappel en s-cianco wordt genoemd. Het stokje heet de ‘manego’ en de steen heet ‘mare’. En hoe werkt het nou? Het begint met de aanvaller, die bij de steen gaat staan en de s-cianco zo ver mogelijk weg probeert te slaan. Dan mogen de verdedigers proberen hem uit het veld te krijgen door de s-cianco tegen de steen aan te bowlen. Als dat lukt, is de aanvaller ‘uit’ en krijgt zijn team geen punten. Lukt dat niet? Dan mag de aanvaller 3x proberen de s-cianco van de grond af omhoog te tikken en zover mogelijk van de steen weg te slaan. Zijn punten worden berekend door de uiteindelijke afstand tussen de steen en de s-cianco te meten. Maar wordt de s-cianco gevangen? Dan is de aanvaller ook ‘uit’.
Dus, wie heeft er zin in een potje s-cianco?
(Meer weten over het spel of de kampioenschappen, als je zin hebt om Italiaans te lezen: https://www.associazionegiochiantichi.it/s-cianco/il-gioco-dello-s-cianco
https://www.associazionegiochiantichi.it/s-cianco/campionato-veronese)