Met de trein reizen in Italië

Het Italiaanse openbaar vervoer staat niet erg goed bekend en dat is een understatement. Bijna iedereen die ik erover spreek, heeft er wel eens een slechte ervaring mee gehad. En inderdaad, de meeste bussen rijden niet op tijd en het is niet vreemd als er één minuut van tevoren alleen in het Italiaans wordt omgeroepen dat de trein van een ander spoor vertrekt en iedereen dus ineens begint te rennen. Maar de bussen rijden, de treinen rijden (meestal dan hè) en als je niet al te pietje-precies bent, kun je er veel plezier van hebben.

Trenitalia, Italo, frecciarossa, frecciargento, regionale veloce, binario: wat je allemaal wel niet moet weten om de trein te pakken in Italië. Eerlijk gezegd dacht ik dat het overal in Europa wel zo’n beetje hetzelfde ging qua treinen: kaartje kopen en instappen, simpel toch? Maar eigenlijk is het in Nederland al niet zo simpel, want als je niet weet hoe een OV-chipkaart werkt, kom je ook niet zo ver. Ook Italië heeft zo zijn eigenaardigheden als het op treinen aankomt, dus als je van plan bent om per spoor te gaan reizen in Italië, lees dan eerst even deze tips.

Italo vs. Trenitalia
Trenitalia is voor Italië wat de NS in Nederland is. Dit bedrijf verzorgt op alle Italiaanse spoortrajecten stoptreinen, intercity’s en sneltreinen die (meestal) regelmatig rijden. Sinds 2006 heeft Trenitalia er een concurrent bij en dat is Italo. Met de hogesnelheidstreinen van Italo kun je op een beperkt aantal trajecten van grote stad naar grote stad reizen.

Italo en Trenitalia zijn echt twee verschillende bedrijven en je kunt dus niet met kaartjes voor Italo reizen met Trenitalia of andersom. Kaartjes kopen moet dus ook op verschillende websites of bij verschillende automaten.

Verschillende soorten treinen

Italo rijdt met één soort hogesnelheidstrein, maar Trenitalia heeft een heel arsenaal aan verschillende treinen. De snelle treinen heten de Frecce (pijlen), waarvan de Frecciarossa (rode pijl) het snelste gaat met een maximumsnelheid van 300 km/u. De Frecciargento (zilveren pijl) is ook een hogesnelheidstrein, die maximaal 250 km/u rijdt en de Frecciabianca is meer een stoptrein die ook de minder grote stations aandoet.

Naast de Frecce heeft Trenitalia ook echte sprinters en intercity’s rijden. Ten eerste de regionale, die je bijvoorbeeld in twee uur van Verona naar Venetië brengt en tussendoor 17 keer stopt. Daarnaast is er de snellere regionale veloce, die op hetzelfde traject vijf keer stopt en er een uur en een kwartier over doet.

Voor stoptreinen, sprinters en intercity’s ben je dus op Trenitalia aangewezen. Maar voor hogesnelheidstreinen heb je de keuze tussen Trenitalia of Italo. Wat zijn de overwegingen om voor de ene of de andere te kiezen? Ten eerste moet je weten of je met Italo je bestemming kunt bereiken, want de treinen van Italo bedienen maar een beperkt aantal bestemmingen. Daarna is het een kwestie van beide websites bezoeken, je reisplan invoeren en prijzen/tijden vergelijken.

Als ik bijvoorbeeld volgende week van Verona rechtstreeks naar Rome wil reizen, dan kan dat vier keer per dag met Italo voor tussen de 29 en 45 euro en dan doe ik er drie uur en acht minuten over. Trenitalia rijdt daarentegen ongeveer om de twee uur naar Rome in twee uur en 53 minuten voor een bedrag tussen de 40 en 60 euro. De keuze is dus aan jou of je er liever iets langer/korter over wilt doen, op een bepaald tijdstip wilt vertrekken of meer/minder wilt betalen. Ik kom voor lange afstanden vaak bij Italo terecht, omdat ze meestal betere deals hebben, maar Trenitalia kan dus ook een goede optie zijn.

Van tevoren online boeken of op het station je kaartje kopen
Italo hanteert bij het verkopen van de kaartjes een systeem dat vergelijkbaar is met dat van vliegmaatschappijen: je boekt een vaste plek voor een bepaalde vertrektijd en hoe eerder je boekt, hoe goedkoper het is. Zo kun je, als je twee maanden van tevoren boekt, tickets van Verona naar Rome kopen voor 9,90 euro in plaats van de 80 euro die je moet betalen als je de reis vandaag of morgen wilt maken. In het weekend reizen is bij Italo duurder en ook rond feestdagen zoals Pasen betaal je meer.

Ook de prijzen van de sneltreinen van Trenitalia zijn hoger naarmate je later boekt. Als ik vandaag met de Frecciarossa naar Rome wil, kost het net als bij Italo zo’n 80 euro, terwijl het rond de 50 euro kost als ik nu wil boeken voor over twee maanden. Je ziet dus wel dat de prijsverschillen bij Italo een stuk groter zijn als je lang van tevoren boekt.

De sprinter (regionale) en intercity (regionale veloce) vallen buiten dit systeem, waardoor je voor deze treinen rustig op de dag zelf op het station nog een kaartje kunt kopen voor hetzelfde bedrag als wanneer je van tevoren online zou boeken. Je boekt dan dus geen vaste plaats, maar je koopt wel een kaartje voor een vast tijdstip, dat je zo nodig gratis mag wijzigen. Daar word ik altijd wel gelukkig van, omdat ik dan niet zo ver vooruit hoef te plannen, dus voor kortere reizen ga ik het liefst met de regionale.

Op het station kun je naar de kaartjesautomaat of naar het loket. Let op dat Italo en Trenitalia hun eigen automaten en loketten hebben, dus dat je niet op dezelfde plek kaartjes voor beide maatschappijen kunt kopen. De rijen voor de loketten vind ik vaak vrij lang, dus ik ga liever naar de automaat, die je ook in het Engels in kunt stellen. Ook in de automaat koop je je kaartje voor een specifieke trein op een bepaald tijdstip en niet zoals in Nederland voor een traject, waarbij het niet uitmaakt hoe laat je de trein pakt.

Welke soorten kaartjes zijn er?
Bij Italo kun je kiezen uit vier verschillende klassen: Smart, Comfort, Prima en Club Executive. Ik vind Smart al heel comfortabel reizen, want je hebt ruime stoelen en een stopcontact. Bij Comfort heb je meer ruimte en kun je je stoel achterover zetten. De Prima (eerste klas) laat je met voorrang instappen en heeft tijdschriften en kranten en de meest luxe optie, Club Executive, geeft je een nog grotere stoel met een eigen tv-scherm. Awesome! Maar daar betaal je wel voor.

Bij Italo heb je ook de keuze om van tevoren al extra te betalen om de datum en het tijdstip van je ticket te kunnen wijzigen. Bij de goedkoopste optie (Low Cost) kun je namelijk alleen de naam van de reiziger gratis wijzigen. Wil je alsnog later de datum of het tijdstip aanpassen, dan moet je daar natuurlijk extra voor betalen. Met een Economy- of Flex-kaartje hoef je minder of niet te betalen als je later nog de datum of het tijdstip van je ticket aan wilt passen.

Naarmate je korter van tevoren boekt, raken de goedkopere opties vaak uitverkocht. Zo kan het dus zijn dat je alleen nog maar Flex-kaartjes kunt krijgen, zonder dat je er behoefte aan hebt om de datum/tijd aan te passen. Of dat je alleen nog maar in een luxe Club Executive-zetel met tv-scherm kunt reizen. Heel vervelend 😉

Bij Trenitalia is het vaak iets simpeler, je kunt kiezen uit de 1e of 2e klasse en meestal zijn er voor beide meer dan genoeg tickets beschikbaar. Alleen in de Frecciarossa heeft Trenitalia een systeem dat vergelijkbaar is met dat van Italo, waarbij je kunt kiezen voor Standard, Premium, Business of Executive qua klasse. Ook mag je met een Super Economy-kaartje niks wijzigen aan je reis, terwijl dat met een Economy- of Base ticket wel kan.

Praktische woordenlijst
Hopelijk ben je iets wijzer geworden over de Italiaanse treinen en de mogelijkheden die ze bieden. Hieronder heb ik nog een lijstje gemaakt van woorden die je misschien kunt gebruiken onderweg in het Italiaanse OV. Goede reis!

A che ora parte il treno per Milano?      Hoe laat vertrekt de trein naar Milaan?
A che binario arriva il treno?                   Op welk spoor komt de trein aan?