Ik ben heel blij, want ik heb mijn C1-diploma Italiaans gehaald! Twee jaar geleden zijn we begonnen bij de A1/A2-cursus met Petra en Carmen en ik weet nog goed hoeveel moeite het me kostte om al die vreemde woorden te onthouden en uit te spreken. Laat staan om al die verschillende werkwoordstijden te onthouden. Dat waren er toen pas twee, de presente (tegenwoordige tijd) en de passato prossimo (voltooid tegenwoordige tijd), maar dat was al dramatisch genoeg. De stappen van 1. weten wat ik wilde zeggen, 2. dat vertalen in goed Italiaans en 3. het daarna ook nog uit m’n mond krijgen kostten me vaak zoveel tijd dat het moment om iets te zeggen eigenlijk al voorbij was gegaan.
Dat is nu gelukkig wel anders. Als ik Italiaans praat, dan denk ik ook in het Italiaans, dus het scheelt al een hele hoop tijd dat ik niet alles eerst in m’n hoofd hoef te vertalen. De meest voorkomende woorden zijn nu ook zo’n routine geworden dat ze soms zelfs eerder in me opkomen dan de Nederlandse woorden. Ik betrap me er weleens op dat ik tegen Christo allerlei Italiaanse woorden door het Nederlands begin te gooien. Gelukkig begrijpt hij wel waar ik het over heb, maar dat moet ik echt gaan afleren als we weer in Nederland wonen 😉 Ik schrijf ook op boodschappenlijstjes bijvoorbeeld eerder melanzane dan aubergine en ik moest nu zelfs even nadenken wat melanzane ook alweer in het Nederlands is.
Ik merk ook dat ik sommige woorden op z’n Italiaans begin uit te spreken, zoals yoga met een gh in plaats van een gewone g. En toen ik laatst iets wilde zeggen over Christo’s planten op z’n werk, zei ik ineens piante in plaats van planten. Huh? Christo is inmiddels trouwens ook heel goed geworden in hartgrondig schelden in het Italiaans en het ook echt te menen. Dat leer je wel met al die kerels in het laboratorium! Ik ken ook wel een flink arsenaal aan scheldwoorden, maar ze hebben niet zoveel betekenis voor me. Ik kan er m’n emoties niet zo lekker in kwijt als in een goed Nederlands scheldwoord. Christo wel, moet je hem maar eens horen 😉
Inmiddels lees ik ook graag af en toe de lokale krant L’Arena. Ik ga dan meestal op een vreemd tijdstip naar een bar in de buurt of in de stad (denk: dinsdagochtend om 10:30) om een cappuccino te drinken en de krant gratis ergens vandaan te snatchen. Lekker Nederlands dus. Sowieso is het goed voor m’n Italiaans om moeilijke stukken over politiek te lezen, maar het is ook leuk om lokale nieuwtjes op de voorpagina te zien. Zo was Julia Roberts vorige week in Verona om een reclame voor het Italiaanse sokken- en onderbroekenmerk Calzedonia op te nemen. Dat vind ik gewoon leuk om te weten. Of dat Sergio Mattarella, de president van Italië, van plan is om naar de opening van het operaseizoen in de Arena te komen, precies op de dag dat wij ook wilden gaan. Als er geen kaartjes meer zijn voor die avond, weet ik nu in ieder geval hoe het komt.
Italiaanse kranten lezen geeft je ook wat meer inzicht in wat er in het nieuws komt in Italië en dus ook wat Italianen over het algemeen te weten komen en belangrijk vinden om te weten. Als eerste valt het op dat bijna al het nieuws over Italië gaat. Oké, de Arena is een lokale krant, maar wel een dagblad dat in heel de regio gelezen wordt, dus daarvoor is een afdeling internationaal nieuws van twee pagina’s vrij karig. Sport is voor Italianen ook heel belangrijk, daar staan ze ook wel om bekend geloof ik, dus dat onderwerp is goed voor ongeveer de helft van de krant.
En de andere helft? Lokale en nationale nieuwtjes met een opvallende focus op persoonlijke tragedies. Vreselijke verkeersongelukken, overleden kinderen / jongeren, moordzaken binnen de familie, de Arena staat er vol mee. Ik zal niet te veel tragische details delen, maar na een half uurtje de krant lezen heb ik vaak meer drama gezien dan in een maand nieuws in Nederland. Ik geloof niet dat het leven hier zoveel dramatischer is dan in Nederland, maar de focus ligt er wel veel sterker op. Waarom? Daar ben ik nog niet helemaal uit. Misschien dat we in Nederland een stuk individualistischer zijn dan hier? Ik zou het niet met zekerheid durven zeggen, maar interessant is het wel.
Ik ben heel blij met m’n nieuwe diploma, maar ik vind het ook wel jammer dat C1 het hoogste niveau is dat je op de universiteit kunt halen. Op zich ook wel logisch, want we hebben alle werkwoordstijden, zelfs de meest gruwelijke, nu wel gehad. Ik ken naast de presente en de passato prossimo nu ook de imperfetto, trapassato prossimo, passato remoto, trapassato remoto, futuro en futuro composto. Eigenlijk is dat wel meer dan genoeg voor iemand wiens doel het was om na drie jaar Italië in staat te zijn om een buskaartje te kopen. Ongelofelijk wat je allemaal in zo’n korte tijd kunt leren!
Gelukkig is er na de zomer nog wel een C2-cursus zonder examen voor de liefhebbers, waarin we gaan proberen Italiaanse literatuur te tackelen. We hebben daar in het afgelopen jaar al een voorproefje op gekregen met korte fragmenten. Zo hebben we een stukje gelezen uit L’amica geniale (De geniale vriendin) van Elena Ferrante, waar HBO in 2017 een hele mooie serie van heeft gemaakt. Het boek gaat over twee jonge meiden, Lenù en Lila, en hoe zij in de vorige eeuw opgroeiden in Napels. Ook in de Nederlandse vertaling is het een schitterend boek.
We hebben daarnaast een korte passage uit Novecento (1900) van Alessandro Baricco gelezen, over hoe een baby die in 1900 is achtergelaten op een cruiseschip uitgroeit tot een virtuoze pianist. Dit boek is in het Engels verfilmd met in de hoofdrol de geniale Tim Roth (bekend van Lie to Me en verschillende Quentin Tarantino-films) en je kunt er hier een iconische scène van zien.
Ik hoop dat we komend jaar nog een stuk gaan lezen uit de Divina Commedia van Dante. Als eerste gewoon als uitdaging, omdat het zo megamoeilijk is om Italiaans van meer dan 500 jaar geleden te lezen. Het verschil tussen Dante en het Italiaans van nu is een beetje zoals tussen het Nederlands van nu en het laatmiddeleeuwse toneelstuk Mariken van Nieumeghen. Lees dit maar eens:
Die waerachtige ende een seer wonderlijcke historie van Mariken van Nieumeghen die meer dan seven iaren metten duvel woende ende verkeerde.
En dat is alleen nog maar de titel! Maar niet alleen de uitdaging van Dante lezen vind ik leuk, het is ook echt zo’n iconische tekst waar elke Italiaan mee bekend is. Iedereen in Italië kent de eerste regels, misschien zelfs wel uit hun hoofd:
Nel mezzo del cammin di nostra vita
mi ritrovai per una selva oscura,
ché la diritta via era smarrita.
Op 't midden van ons levenspad gekomen,
kwam ik bij zinnen in een donker woud
want ik had niet de rechte weg genomen.
(Vertaling van Ike Cialona en Peter Verstegen)
De eerste regel is zelfs zo bekend dat het als een soort standaardzinnetje geldt. Als je hier in de supermarkt een leesbril wilt kopen en je weet niet precies welke sterkte je nodig hebt, dan kun je het testen met het eerste zinnetje van de Divina Commedia dat op verschillende groottes afgedrukt staat naast het brillenrek. Niet erg handig als je toch al precies weet wat er staat om te testen of je iets kan lezen, maar goed, ter indicatie hè. Toen ik dit voor het eerst zag, herkende ik het niet als citaat en ik probeerde het dus te plaatsen in de context van de supermarkt. Waarom staat er 5x hetzelfde? Waarom staat er cammin en niet cammino, is dat een typfout ofzo? Waarom is “Op 't midden van ons levenspad gekomen” een relevante tekst hier in de supermarkt? Je kunt je voorstellen dat het even duurde voordat ik eruit was 😉
Maar toen was mijn vreugde wel des te groter en daardoor ben ik des te gemotiveerder om ooit Dante te gaan lezen. Ik kan nu weliswaar al beter Italiaans dan ik ooit had durven dromen, maar ik heb ook het gevoel dat mijn ‘cammin’ in het Italiaans pas net begonnen is en dat er nog heel veel te ontdekken valt. En ik houd jullie hier natuurlijk op de hoogte van al het moois dat ik ontdek.