Spring naar inhoud

Het was een koude, maar zonnige dag in Verona, dus perfect weer om een lekker stuk te gaan fietsen op de tandem. We besloten om richting het Gardameer te gaan en maakten onderweg onze favoriete stop bij de pasticceria in Bussolengo, waar we al jaren elke keer een Fanta, een cappuccino en twee pasticcini bestellen (of vier, als we het echt verdiend hebben). Alleen deze keer gebeurde er iets bijzonders: de eigenaresse herkende ons! Ze vroeg of we hier op vakantie waren, omdat ze ons al vaker had gezien. Dat dat na bijna drie jaar nog zou gebeuren, dat had ik niet verwacht. Ze gaf ons allerlei tips over leuke kerstactiviteiten in de buurt en we konden vol goede moed en pasticcini onze tocht voortzetten naar het Gardameer.

Op weg naar buiten zag ik een briefje op de deur hangen: vanmiddag vanaf vier uur hebben we zaletti. Wij hoopten rond vier uur alweer lekker warm thuis te zitten, dus we konden de zaletti niet komen uitproberen. Maar ik was wel nieuwsgierig wat er zo lekker of bijzonder aan was dat het speciaal op de deur aangeplakt werd.

Even googlen leerde me dat zaletti typisch zijn voor de regio Veneto: zachte koekjes met rozijnen en pijnboompitten en een bijzonder ingrediënt dat typisch is voor het Noorden: polenta. De naam zaletti is Veneto-dialect voor ‘gialetti’ oftewel ‘geeltjes’, vanwege de gele kleur die ze krijgen van de polenta. Het bleek helemaal niet moeilijk te zijn om zelf zaletti te bakken, dus de volgende dag ging ik aan de slag. Eerst twijfelde ik een beetje of koekjes met polenta wel een goed plan waren, want ik associeer polenta toch meer met avondeten en ezelragout of pearà. Maar toen we de zaletti gingen proeven, was iedereen het erover eens: juist de polenta maakt deze zachte koekjes zo bijzonder en lekker. Een goed Italiaans alternatief voor ons gebrek aan oliebollen met oud & nieuw. Hier komt dus het recept voor iedereen die zin heeft om lekker te bakken deze kerstvakantie.

...lees verder "Zaletti: zachte polenta-koekjes uit Verona (+ recept)"

Sinterklaas had een mooi cadeau voor me meegebracht: een fles Brunello di Montalcino. Samen met de Barolo en Barbaresco vormt deze wijn de absolute top van de Italiaanse rode wijnen. Wij als trotse Veneto-inwoners zouden daar natuurlijk ook de heerlijke Amarone della Valpolicella aan toevoegen. De Amarone heb ik hier gelukkig al vaker mogen proeven en de Barolo, die de koning van de Italiaanse wijnen wordt genoemd, had ik laatst ook al uitgetest. Nu is het dus de beurt aan de Brunello uit het Toscaanse Montalcino, ten zuiden van Siena.

Het Toscaanse dorp Montalcino. (c) Wikimedia, O.S.

...lees verder "Italiaanse topwijn voor bij het kerstdiner: Brunello di Montalcino"

Nu we het dialect, het eten en drinken en het populairste kaartspel van de regio Veneto gezien hebben, kunnen we misschien gaan begrijpen waarom de slogan Veneto libero (een vrij Veneto) zo belangrijk is. Waarom die drang naar onafhankelijkheid? Ten eerste heeft dat te maken met de regionale identiteit. Een eigen dialect, een regionale keuken die compleet verschillend is van die van de buurregio’s en een eigen kaartspel alleen voor de regio Veneto: net als de meeste Italiaanse regio heeft Veneto een heel eigen karakter. Veel inwoners voelen zich hierdoor qua culturele identiteit meer verbonden met hun regio dan met de rest van Italië.

Autonomia subito! Autonomie, nu! (c) ladige.it

In die zin zou je kunnen denken dat elke Italiaanse regio wel onafhankelijk zou willen zijn en ergens is dat misschien ook wel zo. Maar bij Veneto speelt er nog iets anders. Onze regio bevindt zich namelijk tussen twee van de vijf Italiaanse regio’s die meer autonomie hebben: Trentino-Alto Adige en Friuli-Venezia Giulia. Deze regio’s hebben meer vrijheid op het gebied van wetgeving, administratie en financiën. Dit betekent onder andere dat Friuli 60% en Trentino zelfs 90% van de belastingen die geheven worden voor zichzelf mag houden en naar eigen inzicht binnen de regio mag besteden. Dat terwijl Veneto net als de andere niet-autonome regio’s, maar 20% van de belastingen niet af hoeft te staan aan Rome. En die 20% is ook zo weer op, omdat het voornamelijk besteed moet worden aan het systeem van gezondheidszorg dat lokaal georganiseerd en gefinancierd moet worden.

...lees verder "Waarom Veneto libero?"

2

Het dialect, eten en drinken: we hebben nu drie van de vier onderdelen van het Veneto starter pack gezien. Als laatste rest ons nog het kaartspel genaamd Briscola. Of Briscola echt het populairste kaartspel in Veneto is, dat weet ik natuurlijk niet. Maar als we hier in Verona zitten te kaarten (giocare a carte), dan is het altijd Briscola. En we zijn fanatiek! Briscola is een perfect spel voor een gezellige avond met familie of vrienden, zelfs nog leuker dan pesten of ezelen.

Hoe werkt het dan, dat Briscola? Als eerste moet je aan een Italiaans kaartspel zien te komen. Italië zou Italië natuurlijk niet zijn als ze gewoon hetzelfde kaartspel zou gebruiken dat in de rest van Europa (behalve Spanje) en in Amerika gebruikt wordt. En Italië zou ook Italië niet zijn als iedere regio het niet net even anders zou doen. In principe bestaat het Italiaanse kaartspel uit vier ‘kleuren’: munten (denari) , bekers (coppe), zwaarden (spade) en stokken (bastoni). Maar in elke regio worden ze anders uitgebeeld. Wij hebben natuurlijk het enige echte Veneto-kaartspel, de carte trevisane, uit Treviso in de buurt van Venetië.

Elke regio heeft zijn eigen manier om de verschillende 'kleuren' uit te beelden. (c) Wikipedia

...lees verder "Briscola: het populairste kaartspel in Veneto"

‘Magna e tasi’, eet en houd je mond! Nu we wat meer weten over het Veneto-dialect, wordt het tijd om ons te verdiepen in de typische regionale keuken. Het Veneto starter pack bestaat immers niet voor niets voor de helft uit eten en drinken.

Eerst maar eens wat we op het plaatje linksboven zien: polenta en sopressa. Van origine is polenta een typisch Noord-Italiaans gerecht gemaakt van gekookte granen, dat vooral door arme mensen gegeten werd. Het was zo kenmerkend voor het noorden van Italië, dat Noord-Italianen nog steeds (quasi-)grappend polentoni worden genoemd, grote polenta’s of polentavreters. In Nederland eten we eigenlijk nooit polenta, wat jammer is, want deze goudgele korreltjes kun je gewoon krijgen in de grotere supermarkten en op allerlei manieren lekker bereiden.

...lees verder "Magna e tasi! Veneto voedsel van polenta tot pearà"

2

Toen we net in Italië kwamen wonen, kon ik geen woord verstaan van wat iedereen hier tegen me zei. Gelukkig verbeterde dat snel, vooral omdat ik vrijwilligerswerk ging doen tussen de Italianen bij Legambiente en me met veel motivatie op de Italiaans-cursus heb gestort. Elke week kon ik meer verstaan en begrijpen: een enorme openbaring! Alleen Aldo, mijn baas bij Legambiente, verstond ik niet. Ja, als hij het specifiek tegen mij had, dan ging het best goed. Maar verder was alles wat hij zei complete abracadabra voor mij.

Er waren ook wel andere Italianen die ik moeilijk kon volgen. Sommigen praatten heel snel, anderen heel zacht of nogal binnensmonds. Maar hoe meer ik met ze omging en beter werd in Italiaans, hoe makkelijker ik ze kon begrijpen. Alleen bij Aldo bleef ik grote vraagtekens in m’n ogen houden bij alles wat hij zei. Pas veel later kwam ik erachter dat Aldo speciaal voor mij Italiaans praatte en de rest van de tijd van alles riep in het dialect van de regio Veneto. Voor Italianen al moeilijk te volgen, maar voor mij als buitenlander al helemaal geen doen.

...lees verder "Vaccaboia! Het dialect van de regio Veneto"

Veneto libero! Je ziet het als graffiti op muren gespoten langs de snelweg of op posters in de stad. Een vrij Veneto, dat is wat veel mensen hier zouden willen. Dat ‘onze’ regio dezelfde voorrechten krijgt als onder andere onze noorderburen Trentino-Alto Adige en daardoor meer autonomie krijgt ten opzichte van Rome. In 2017, toen we hier nog niet zo lang woonden, werd er een referendum gehouden over deze kwestie. Ook al was de opkomst niet erg hoog (57,2%), de uitslag was wel overduidelijk: 98,1% van de kiezers stemde voor meer autonomie. “Waarom?” vroeg ik me toen af en nog steeds wel een beetje. Maar inmiddels weet ik iets meer van de regio Veneto en daardoor begin ik steeds meer te begrijpen waarom ‘Veneto libero’ zo belangrijk is hier.

De vlag van Veneto met rechts boven het blauwe vlak met het gele kruis van Verona. De gevleugelde leeuw staat voor de evangelist Marcus (San Marco), de beschermheilige van Venetië. (c) Wikimedia Commons, Flanker&Angelus.

...lees verder "Veneto libero! Over de regio rondom Verona"